Zwierzę przede mną

ZWIERZĘCY PORTRET A MARTWA NATURA

Julian Fałat (1853–1929)

Łoś na Bagnisku, 1897, olej na płótnie, sygn. p.d.: JFałat, MNP Mp 9

Józef Mehoffer (1869–1946)

Pegaz wśród kwiatów, 1901 olej na płótnie, niesygn., MNP Mp 2898Józef Mehoffer (1869–1946) znany jest jako malarz, witrażysta, grafik, projektant scenografii teatralnej, plakatów, tkanin i mebli. Studiował w Krakowie pod okiem Jana Matejki. Należy do najważniejszych przedstawicieli Młodej Polski z przełomu XIX i XX wieku. Namalowany przez niego skrzydlaty koń Pegaz według mitologii narodził się z krwi Meduzy, po tym, gdy Perseusz odciął jej głowę. Uznawany za symbol natchnienia artystów wznosił ich ku inspiracji. Tutaj został nieoczekiwanie umieszczony przez Mehoffera w scenerii podkrakowskiej wsi łącząc antyczną mitologię z polskim folklorem. W wizyjnym, olejnym szkicu dożynkowo udekorowany koń wydaje się unosić w ekstatycznym tańcu. Subtelna lekkość ruchów przywodzi na myśl radość i beztroskę tego fantastycznego stworzenia wynikające z wolności i obcowania z naturą. Pegaz sygnalizuje obecność również zwierząt fantastycznych na wystawie i w historii sztuki.

Peter (Pieter) Drost (XVII w.)

Chłopiec z gołębiem, ok. 1650, olej na płótnie, niesygn., MNP Mo 1129

Stanisław Szczepański (1895–1973)

Śledzie, 1948, olej na płótnie, sygn. ś.d.: 1948 St.Szczepański, MNP Mp 2515

Franz Müller-Münster (1867–1936)

Klacz i źrebię, niedat., olej na płótnie, sygn. p.d.: F.Müller-Münster, MNP Mo 809

Wiktor Górka (1922–2004)

Polowanie w Polsce, 1961, offset barwny, sygn. p.d.: W. GÓRKA 61, MNP Pl 1450

Lex Drewiński (ur. 1951)

[wieloryb – flaga Japonii], 2001, sitodruk barwny, sygn. p.d.: LEX DREWINSKI, MNP Pl 15337

Autor nieznany

La Chasse en URSS/ Polowanie w ZSRR, 1939, litografia barwna, niesygn., MNP Plo 306

Adolf Oberländer (1845–1923)

Stado świń na łące, niedat., tempera na płótnie, sygn. l.d.: AOberländer, MNP Mo 1185

Johann Baptist Hofner (1832–1913)

Baran, niedat., olej na tekturze, sygn. p.d.: J.B. Hofner, MNP Mo 1496

Takaharu Matsumoto (ur. 1968)

Pokój. Zabrońcie broni atomowej!, 1987, offset barwny, + sitodruk barwny, niesygn., MNP Plo 4672

Niemiecki malarz

Martwa natura z przepiórkami, niedat. (1 poł. XIX w.), olej na desce, sygn. p.d.: C.L.B., MNP Mo 1036

Jan Baptist Weenix (1621–1660)

Ubity zając i ptactwo, niedat., olej na desce, niesygn., MNP Mo 243

Artur Nacht-Samborski (1898–1974)

Bażanty, ok. 1959olej na płótnie, niesygn., MNP Mp 1627Artur Nacht-Samborski (1898–1974) był jednym z głównych przedstawicieli polskiego koloryzmu, w którym kładziono nacisk na kolor i plamę barwną. W swojej twórczości chętnie eksplorował temat martwych natur. Malując Bażanty artysta eksperymentował z konwencją obrazu w obrazie, ukazując scenę ze swojej pracowni, czyli martwą naturę na sztaludze. Ukazany wizerunek ptactwa w pracowni powraca również w innych dziełach artysty.

January Suchodolski (1797–1875)

Śmierć Stefana Czarnieckiego, 1844, olej na płótnie, sygn. p.d.: January Suchodolski 1844, MNP Mp 501

Franz Gerhard von Kügelgen (1772–1820)

Św. Hieronim w pracowni, po 1795 (?), olej na płótnie, niesygn., MNP Mo 1642

Waldemar Świerzy (1931–2013)

Zwiedzajcie ZOO. Miejski Ogród Zoologiczny, Warszawa, ul. Ratuszowa 1/3, Poland (małpa), 1967, offset barwny, sygn. p.d.: SWIERZY, MNP Pl 1544

PIERWSZE SPOJRZENIE

Kenya Hara (ur. 1958), Tamotsu Fujii (ur. 1949) (F)

>Iro-ni tsuite katatte-wa ikenai< [Issey Miyake] im product/ Nie opowiadaj o kolorach, 1998, offset barwny, niesygn., MNP Plo 8301

Friedrich Gauermann (1807–1862)

Leżąca krowa, niedat., olej na desce, sygn. p.d.: Gauermann, MNP Mo 606

Edward Gillern (1794–1845)

Portret Karola Marcinkowskiego na koniu, ok. 1830, olej na płótnie, sygn. p.d.: Gillern...183, MNP Mp 2450

Andre François (1915–2005)

Nous avons une autre conception du lecteur, lisez plutôt Le Nouvel Observateur / Mamy inne wyobrażenie o czytelniku, czytajcie raczej Le Nouvel Observateur, 1972 (druk 1994), offset barwny, sygn. p.g.: AF, MNP Plf 135

Stefania Kaja (1921–2007)

Patera z rybimi ościami, lata 70. XX w., glina szamotowana, niesygn., MNP Rz 2825

Philippe Starck

Packa na muchy Dr. Skud, od 1998, wyk. Alessi, Francja, żywica termoplastyczna, sygn.: STARCK, MNP Zd 753

Waldemar Świerzy (1931–2013)

Zwiedzajcie ZOO. Miejski Ogród Zoologiczny, Warszawa, ul. Ratuszowa 1/3, Poland (flamingi), 1967, offset barwny, sygn. l.ś.: SWIERZY, MNP Pl 1563

Krzysztof Bucki (1936–1983)

Krowa, 1973 olej na płótnie, sygn. p.d.: Krzysztof Bucki 1973, MNP Mp 3018Krzysztof Bucki (1936–1983) był znanym w środowisku opolskim przedstawicielem nowej figuracji skupiającym się na tematyce prowincji. Jego różowa Krowa zwraca uwagę zarówno przez zaskakujący kolor ciała, jak i przeszywający wzrok zwrócony w stronę odbiorcy. Zwisający spod rogów łańcuch stabilizuje umiejscowioną na pierwszym planie postać krowy, która wydaje się zawieszona w przestrzeni gładkiego turkusowo-zielonego tła. W dali widać abstrakcyjne, fakturowo oddane zabudowania gospodarcze. Bucki uwidocznił zależność uwiązanego zwierzęcia od człowieka i człowieka od zwierzęcia, oddając esencję biedy PRL-owskiej wsi, którą tak chętnie ukazywał.

Waldemar Świerzy (1931–2013)

Cyrk (koń – treser), 1970, offset barwny, sygn. l.d.: SWIERZY, MNP Pl 4099

Grzegorz Klaman (ur. 1959)

Cylinder, 1993 blacha stalowa, film wideo, niesygn.,MNP P 1105/1-2Masywny blaszany Cylinder Grzegorza Klamana sta- nowi centralny punkt wystawy. Monumentalna for- ma instalacji i wydobywający się z niej głos wieloryba sprawiają, że zanurzamy się w zwierzęcym świecie. Małe ekrany z zapisem wideo prezentują pływające- go żółwia, sugerując to, co dzieje się we wnętrzu tego tajemniczego obiektu. Oglądając nagranie chwilo- wo możemy mieć wrażenie, że uzyskaliśmy dostęp do świata zwierząt. Jednak gdy spoglądamy ponownie na dominującą formę bryły, żółw staje się praktycz- nie niezauważalny i sprawia wrażenie oddalonego od nas, nieosiągalnego. Cylinder stawia pytanie o nasz stopień alienacji od zwierzęcego świata natury, który jest tak bliski a jednocześnie tak odległy i oddzielony od naszego.

Julian Key (1930–1999)

[Chat Noir], 1966 (druk 1994), offset barwny, sygn. p.d.: Julian Key, MNP Plf 123

Maria Szulczewska de Regibus (1904–1998)

Pan i jego pies, 1967, olej na płótnie, sygn. p.d.: De Regibus 1967, MNP Mp 2111

Szkoła Zakopiańska, Szkoła Przemysłu Drzewnego w Zakopanem

Szkoła Zakopiańska, Szkoła Przemysłu Drzewnego w Zakopanem (1876–1939/48)Animalistyczne rzeźby pełnoplastyczne, lata 30. XX w drewno, niesygn., MNP P 498–503a. Owca, drewno szelakowane, MNP P 502 b. Kura, drewno szelakowane, MNP P 501 c. Kogut, drewno barwione szelakowane, MNP P 500 d. Lis, drewno szelakowane, MNP P 499e. Kozica, drewno szelakowane, MNP P 498Pięć drewnianych rzeźb to dzieła powstałej w 1876 roku zakopiańskiej Szkoły Przemysłu Drzewnego. Figurki są datowane na okres dwudziestolecia międzywojennego, przedstawiają owcę, kurę, koguta, lisa i kozicę. Obiekty te są przykładem charakterystycznej dla Szkoły Zakopiańskiej inspiracji podhalańskim folklorem i fauną. Stanowią przykład poszukiwania stylu narodowego. Te dekoracyjne bibeloty z jednej strony pokazują inspirację artystów światem zwierząt, z drugiej są dosłownym uprzedmiotowieniem zwierzęcia, które zostało przez człowieka sprowadzone do przedmiotu użytkowego. Mała skala, ciepła kolorystyka i miękka obróbka drewna nadaje tym rzeźbkom charakter zabawek lub rzeczy, które sprawiają nam wzrokową i dotykową przyjemność.

Etola z ciemnosrebrzystego lisa, 2 poł. XX w. Poznań, futro lisie, niesygn., MNP Rw 1922

Pojemnik gabinetowy z nogi słonia, koniec XIX w. Europa Zachodnia, skóra słonia, metal srebrzony, niesygn., MNP V 401Przedmiotowe i użytkowe potraktowanie elementów ciał, zwłaszcza egzotycznych zwierząt znajduje swój dogłębny wyraz w obiektach rzemiosła czasu kolonializmu. W wiktoriańskiej Anglii fenomenem były tzw. meble Wardiana, nazwane tak od taksydermisty Rowlanda Warda, który przekształcał części ciał afrykańskich zwierząt, m.in. hipopotamów, czy nosorożców w ozdobne artykuły gospodarstwa domowego. Najpopularniejszymi przedmiotami w jego asortymencie były stojaki na likier i pudełka na cygara. Pozyskane zazwyczaj poprzez kłusownictwo żywe „produkty" niekiedy jeszcze współcześnie spotkać można w domwych wnętrzach. Ich przykładem jest prezentowany na wystawie pojemnik na papier, którego materiałem i formą jest odcięta noga słonia, żyjącego w końcu XIX wieku

Kazimierz Lasocki (1871–1952)

Orka na Wołyniu, ok. 1911, olej na płótnie, niesygn., MNP Mp 2504G

Thomas Huber (1700–1779) wg M. de Hondecoetera

Ptactwo domowe z kotem, niedat., olej na płótnie, niesygn., MNP Mo 672

Alfred Wierusz-Kowalski (1849–1915)

Kłusownik oprawiający sarnę, 1892, olej na płótnie, sygn. l.d.: A Wierusz Kowalski, MNP Mp 95

ZWIERZĘCA PERSPEKTYWA

Waldemar Świerzy (1931–2013)

Zwiedzajcie ZOO. Miejski Ogród Zoologiczny, Warszawa, ul. Ratuszowa 1/3, Poland (hipopotam), 1967, offset barwny, sygn. l.d.: SWIERZY, MNP Pl 1590

Stanisław Chlebowski (1835–1884)

Polowanie z sokołami sułtana Achmeda III, 1873, olej na płótnie, sygn. p.d.: St. Chlebowski 1873, MNP Mp 705

Waldemar Świerzy (1931–2013)

ZOO Warszawa, Ratuszowa 1/3, Poland (niedźwiedzie polarne), 1979 offset barwny, sygn. l.d.: SWIERZY, MNP Pl 6808Plakat stanowi reklamę ogrodu zoologicznego, która ukazuje trzy białe radosne niedźwiedzie polarne (samicę i jej młode) na tle zimowego krajobrazu. Autorem plakatu jest Waldemar Świerzy, grafik i ilustrator książek, który uchodzi za jednego z najwybitniejszych polskich plakacistów. Był on współtwórcą działającej od lat 60 XX w. polskiej szkoły plakatu. Była to grupa artystów o międzynarodowej sławie i uznaniu, których dzieła w interesujący sposób podejmowały tematykę kulturową, polityczną i społeczną. Plakat z uroczą misiom rodziną ma pozytywnie nastrajać do instytucji zoo, zachęcając do odwiedzin. Z jednej strony idealizuje warunki w ogrodach zoologicznych poprzez manipulację instynktami macierzyńskimi, z drugiej jednak prowokuje do dostrzeżenia emocjonalnego wymiaru życia zwierząt.

Autor nieznany

Miodownik w kształcie pszczoły, dwudziestolecie międzywojenne szkło, metal, sygn.: Gaul, MNP Rm 4549

Alexandre-Francois Desportes (1661–1743)

Polowanie na niedźwiedzie, 1697, olej na płótnie, sygn. l.d.: F.Desportes 1697, MNP Mo 877

Andy Warhol (1928–1987), Irwin Horowitz (F)

Bank autorstwa Andy Warhola. Barwne oszczędzanie z kolorowym skanerem RCA. Piękna jak malowana?, 1968, offset barwny, sygn. l.d.: Photograph by Irwin Horowitz., MNP Plo 1912

Zbigniew Tymoszewski (1924–1963)

Ryby srebrne, 1960, olej na płótnie, niesygn., Dep 1021

Jan Szancenbach (1928–1998)

Ryby III, 1977, olej na płótnie, podmalówki akrylowe, sygn. p.d.: Szancenbach, MNP Mp 2622

Kazumasa Nagai (ur. 1929)

Reklama producenta papieru – firmy Takeo Co. Ltd., 1990–99, offset barwny, sygn. ze składu l.d.: DESIGN: KAZUMASA NA- GAI, MNP Pld 1947–1951, 1953–1954, 1956–1963:a. [żyrafa] MNP Pld 1950 b. [pawian] MNP Pld 1959 c. [pies, oko] MNP Pld 1962 d. [dzik] MNP Pld 1954 e. [pieski na niebieskim tle] MNP Pld 1961 f. [tygrys] MNP Pld 1951 g. [czarny kot] MNP Pld 1948 h. [twarz niedźwiedzia] MNP Pld 1947–8 i. [ryba, małpa] MNP Pld 1956 j. [mysz] MNP Pld 1949 k. [ptakżółto-czerwony]MNPPld1957 l. [kolorowy kot] MNP Pld 1953–12 ł. [ptak niebieski] MNP Pld 1958 m. [kameleon] MNP Pld 1960 n. [zwierzę ptak] MNP Pld 1963

Tadeusz Rychter (1870–1943)

Ptaki na drzewie, 1906, olej na płótnie, sygn. p.d.: T. RYCHTER 1906, MNP Mp 2441

Kałamarz z rogów baranich, k. XIX w., Europa Środkowa, mosiądz odlewany niklowany, rogi baranie, niesygn., MNP Rm 936

Wolfgang Justus Bitterlich (1899–?)

Martwy kogucik, niedat., olej na płótnie, sygn. p.d.: W.J. / BITTERLICH, MNP Mo 1350

Philippe Starck (ur. 1949)

Tarka do parmezanu, od 1992 wyk. Alessi, Włochy, pojemnik i łyżka – żywica termoplastyczna, tarka – stal nierdzewna, niesygn., MNP Zd 752Tarka do parmezanu została zaprojektowana przez francuskie- go designera Philippe'a Starcka dla włoskiej firmy Alessi w 1992. W tym funkcjonalnym, masowo produkowanym narzędziu ku- chennym zostały zawarte odniesienia do formy krowiej głowy. Produkcja na skalę masową sera znajduje paralelę w masowej produkcji tego obiektu. Oblicze Tarki jest zarówno humory- styczne, jak i dosłownie przedmiotowe w stosunku do wize- runku zwierzęcia.

Alfred Wierusz-Kowalski (1849–1915)

Wilki (Wilki w nocy / W lutym na Litwie), ok. 1900 olej na płótnie, sygn. p.d.: A. Wierusz-Kowalski, MNP Mp 1279Alfred Wierusz-Kowalski (1849–1915) jest jednym z głównych przedstawicieli malarstwa realistycznego szkoły monachijskiej. Dużą część twórczości artysty stanowią nokturny i sceny zimowe. Motyw wilka był u niego istotnym i częstym tematem, wiadomo o jego szczególnym zainteresowaniu tymi zwierzętami. Będąc myśliwym, artysta w niektórych swoich obrazach akcentował, jak niebezpiecznymi drapieżnikami są wilki. Stworzenia te symboli- zujące siłę, niezależność i wolność zostały przez autora oddane w poetycki sposób. Nastrojowe przedstawienie jest zaproszeniem do ich świata, pozwalającym zbliżyć się do tego zagrożonego w Polsce w XXI wieku gatunku.

Carl Steffeck (1818–1890)

Byk, niedat., olej na płótnie, MNP Mo 1102

WERNISAŻ WYSTAWY

Mieczysław Naruszewicz (1923–2006), Figurka Pies Bedlington, 1965, wyk. po 1965 r., Zakłady Porcelany Stołowej w Ćmielowie, porcelana, farby naszkliwne, niesygn., MNP Rz 2531 Hanna Orthwein (1916–1968) Figurka Żyrafa, lata 60. XX w., wyk. Zakłady Porcelany „Świt" w Ćmielowie, porcelana malowana, szkliwiona, niesygn., MNP Rz 2736

Szkoła Philippa Petera Roosa (1655–1706)

Wnętrze stajni z kuchnią, niedat., olej na płótnie, niesygn., MNP Mo 1174

Bronisław Abramowicz (1835–1912)

Kasztelanka, 1882, olej na płótnie, sygn. p.d.: Bronisław / Abramowicz 1882, MNP Mp 312

Hubert Hilscher (1924–1999)

Cyrk (pantera i papuga), 1974, offset barwny, sygn. l.d.: HUBERT HILSCHER – 74, MNP Pl 5397

Jean Baptiste Oudry (1686–1755)

Scena mitologiczna u grobu Faetona, ok. 1720–1730, olej na płótnie, niesygn., MNP Mo 251

Richard Friese (1854–1918)

Leżący lew, 1884, olej na tekturze, sygn. l.d.: Richard Friese, MNP Mo 1438

Tadeusz Ajdukiewicz (1852–1916)

Obóz powstańców w lesie, 1875, olej na płótnie, sygn. p.d.: Tadeusz Ajdukiewicz / Monachium / 875, MNP Mp 1546

ZWIERZĘ PRZEDE MNĄ

Johann Heinrich Roos (1631–1685)

Pasterka z trzodą, 1658 i 1664, olej na płótnie, niesygn., MNP Mo 1107

Theodor Hosemann (1807–1875)

Zabawa dzieci z bocianem, 1871, olej na płótnie, sygn. p.d.: 18TH71, sygn. na odwrocie: Theodor Hosemann 1871, MNP Mo 1713

Komplet w panterkę, pocz. lat 90. XX w. Łódź, Dom Mody „Telimena" Polska, sztuczne futerko (62% bawełna, 38% wiskoza, szycie maszynowe), MNP RW 2151/1-2

Leon Zeyland

Płycina intarsjowana Tak nam dobrze, 1937, Polska, drewno intarsjowane, niesygn., MNP Rd. 1485

Wiktor Górka (1922–2004)

Polska zaprasza Cię do raju dla wędkarzy, 1967, offset barwny, sygn. p.ś.: W. GÓRKA 67, MNP Pl 1551

Waldemar Świerzy (1931–2013)

ZOO Warszawa, Ratuszowa 1/3, Poland (szare foki), 1979, offset barwny, sygn. l.ś.: SWIERZY, MNP Pl 6807

Yusaku Kamekura (1915–1997), Akira Yokoyama (I)

Hiroszima apeluje 1983, 1983 (druk 1990), offset barwny, sygn. l.d.: art director / design: yusaku kamekura illustration: akira yokoyama, MNP Plo 5150

Stanisław Frenkiel (1918–2001)

Pawian na byku, 1975 olej na płótnie, sygn. ś.d.: frenkiel, MNP Mp 2999Stanisław Frenkiel (1918–2001) to przedstawiciel Związku Młodych Artystów w Wielkiej Brytanii, który w swoich obrazach stosował stylistykę malarstwa ekspresjonistycznego. Na arenie cyrkowej widzimy pawiana ujeżdżającego byka, którzy obserwowani są przez zniekształconą masę ludzką. Przedstawiony tu groteskowy obraz cyrku oddaje jego ludyczny, a jednocześnie wątpliwie etyczny charakter. To komiczno-brutalne spotkanie pawiana z bykiem oddaje niepokojącą nienaturalność cyrku jako rozrywkowej konwencji, której autorem jest człowiek.

ZWIERZĘCY PORTRET A MARTWA NATURA

KONFRONTACJE

Waldemar Świerzy (1931–2013)

ZOO. Warszawa, ul. Ratuszowa 1/3, Poland (koń Przewalskiego), 1979, offset barwny, sygn. p.d.: SWIERZY, MNP Pl 7195

Alain Le Quernec (ur. 1944)

Ce qui distingue l'homme de l'animal c'est (dit-on) l'intelligen- ce/ To, co odróżnia człowieka od zwierzęcia to – jak mówią – inteligencja, 1993sitodruk barwny, sygn. l.d.: Alain LE QUERNEC 93, MNP Plo 6038Autorem wykonanego w 1993 roku plakatu jest bretoński grafik Alain Le Quernec. Dzieło ukazuje nosorożca z długim rogiem o fallicznym kształcie i z boku rozciągniętą prezerwatywę. Artysta w swojej pracy porusza temat zagrożenia wirusem HIV, którym można zakazić się poprzez kontakt seksualny bez zabezpieczeń. Sięga po wizerunek zwierzęcia aby promować bezpieczny seks oraz w dowcipny i prowokujący sposób przestrzec przed zgubnymi tzw. animalistycznymi, a w gruncie rzeczy czysto ludzkimi instynktami.

CYRKOWY KARNAWAŁ

Eugeniusz Markowski (1912–2007)

Cyrk z papugą, 1963 olej na płótnie, sygn. na odwrocie płótna: E Markowski, MNP Mp 1811Eugeniusz Markowski (1912–2007) to popularny przedstawiciel ekspresjonizmu i nowej figuracji oraz polskiej sztuki erotycznej. Na jego obrazach ludzie to zdeformowane i zezwierzęcone monstra. Zaprezentowane płótno przedstawia istotną dla cyrku tematykę hybrydalności i międzygatunkowości, groteskowe postacie cyrkowców mieszają się tu ze zwierzętami, w kłębowisku postaci i popędów. W PRL-u metafory animalistyczne były usprawiedliwieniem dla tworzenia dzieł erotycznych, które wymykały się cenzurze poprzez malarskość ekspresjonistycznego brutalizmu twórcy.

Maria Płonowska (1878–1955)

W południe, 1920, olej na płótnie, sygn. p.d.: M. Płonowska, MNP Mp 927

Lex Drewiński (ur. 1951)

Save me / Zachowaj mnie, 1999, sitodruk, sygn. l.d.: LEX DREWINSKI, MNP Pl 13359

Teresa Pągowska (1926–2007)

Ryba, 1958olej na płótnie, sygn. l.d.: TP, MNP Mp 2544Teresa Pągowska (1926–2007) była jedną z głównych przedstawicielek polskiej powojennej nowej figuracji. Jej sztukę wyróżnia efektowne posługiwanie się ekspresyjnymi wartościami barw i form. Jej obrazy zazwyczaj eksponują pojedyncze „elementy", takie jak postać ludzka, owoc, przedmiot czy zwierzę. Ryba jest przykładem jednej z wcześniejszych realizacji. Potraktowane skrótowo ciało zwierzęcia składa się z kolorowych kresek i linii, które kontrastują z tłem operującym zróżnicowanymi plamami błękitów. Niejednoznaczna, antropomorficzna głowa Ryby splata w sobie spojrzenie zwierzęce i ludzkie. Hybrydowe stworzenie – ryba przyrównana do człowieka lub człowiek przy- równany do ryby – zyskuje w ten sposób wyrazisty charakter.

Maciej Urbaniec (1925–2004)

Naturalne Tereny Łowieckie Polski oczekują doświadczonych myśliwych, 1967OB (offset barwny), sygn. p.ś.: URBANIEC, MNP Pl 2551Maciej Urbaniec (1925–2004) był współtwórcą polskiej szkoły plakatu. W jego pracach często pojawiały się zwierzęta, obecne zwłaszcza na licznych plakatach cyrkowych. W prezentowanym plakacie artysta nawiązuje do ikonografii św. Huberta, ukazując jelenia-albinosa z jarzącym się krzyżem między tykami poroża, który miał objawić się myśliwemu. Święty po przeżyciu wizji w czasie, której usłyszał głos Chrystusa, porzucił pogaństwo oraz krwawe łowy. Praca Urbańca ma dwoisty wydźwięk stawiając etyczny dylemat dotyczący polowań. Artysta przekształcając symbol religii chrześcijańskiej w tarczę, z jednej strony może uświęcać tytułowe „polskie naturalne tereny łowieckie", z drugiej zaś podważa moralność tego aktu zabójstwa dla rozrywki innego niż człowiek stworzenia, odwołując się właśnie do etyki chrześcijańskiej.

Jan Sylwester Drost (ur. 1934)

Patera Ryba, lata 70. XX w. (proj. 1972, wyk. od 1972) Huta Szkła Gospodarczego Ząbkowicew Dąbrowie Górniczej, niesygn., MNP Rz 2816Jan Sylwester Drost to projektant przemysłowy działający w drugiej połowie XX wieku związany z Wrocławiem. W jego realizacjach powracają motywy wywiedzione ze świata przyrody. Patera Ryba wyprodukowana została w Hucie Szkła „Ząbkowice" w Dąbrowie Górniczej słynącej z obróbki kryształów. Naczynie jest przykładem innowacyjnego zastosowania techniki szkła prasowanego. Niewielki przedmiot przedstawia flądrę, popularną bałtycką rybę. Zaprojektowana w latach 70. XX wieku patera była odpowiedzią na zapotrzebowanie na tanie i masowo produkowane wyposażenie wnętrz. Niegdyś używana do podawania ryb, teraz jest rozchwytywanym przedmiotem kolekcjonerskim. Naczynie budzi sympatię i przywołuje w pamięci dawne domowe kredensy.

WSPÓŁISTNIENIE

Maria Chudoba-Wiśniewska (1917–2000)

PTAK, niedat. (lata 60. XX w.) drewno, sygn., MNP P 1089Prezentowana praca została wykonana przez zapomnianą poznańską artystkę, Marię Chudo- bę-Wiśniewską, która inspiracje czerpała ze sztuki paleolitycznej i specjalizowała się w przedstawieniach animalistycznych. Abstrakcyjna rzeźba Ptak, także dotyczy tematu zwierzęcego, pokazując jak zwierzęta są dla nas symbolicznym ekranem do projekcji różnych znaczeń, które wystawa rozwija. Wtórne pęknięcie powstałe w rzeźbie, podkreśla archiwalny i eksperymentalny charakter całego projektu kuratorskiego.

Waldemar Świerzy (1931–2013)

Cyrk (para lwów), 1979, offset barwny, sygn. l.d.: SWIERZY, MNP Pl 5961

Jerzy Kossak (1886–1955)

Ułan nad zabitym koniem, 1922, olej na płótnie, sygn. p.d.: Jerzy Kossak 1922, MNP Mp 1277

ZWIERZĘ PRZEDE MNĄ

[Zobacz wirtualny spacer po wystawie "KENYA HARA. Japońskie projektowanie graficzne".](https://www.skanowanie.xyz/mnp-kenya-hara)

Wojciech Kossak (1856/7–1942)

Studium psa, 1922, olej na tekturze, sygn. p.d.: Wojciech Kossak / 1922, MNP Mp 762

Philipp Peter Roos (1657–1706)

Studia głów zwierzęcych, niedat., olej na płótnie, niesygn., MNP Mo 1450

Autor nieznany

Leżący pies, XX w. (przed 1945) olej na desce, niesygn., MNP Mo 1883Nietypowo duży portret ukazuje owczarka o białej sierści i otwartym pysku z czerwonym wystawionym językiem. Przedstawienie to skupia wokół siebie pozostałe portretowe ujęcia zwierząt i pozwala odnieść konwencję portretu także do wizerunków animalistycznych. Obraz przywodzi na myśl czułe portrety zwierząt, które były szczególnie popularne w malarstwie angielskiego sentymentalizmu XVIII/XIX wieku. Portrety swoich ukochanych pupili zamawiała między innymi para królewska, królowa Wiktoria i książę Albert u malarza Edwina Landseera, znanego z umiejętności detalicznego portretowania zwierząt z jednoczesnym oddaniem ich indywidualnego charakteru. Leżący pies wpisuje się w tę konwencję a jednocześnie emanuje indywidualną zwierzęcą osobowością.

Ludwig von Hofmann (1861–1945)

Konie nad morzem, 1907pastele na papierze, sygn. l.g.: L v Hofmann / 1907, MNP Mo 403Ludwig von Hofmann (1861–1945) był czołowym niemieckim przedstawicielem secesji oraz symbolizmu. Przewodnim tema- tem jego prac było malarskie ujęcie harmonijnej natury. Uwi- dacznia się ona w dziełach, w których artysta wykreował swoją wizję arkadii – mitycznej sielankowej i beztroskiej krainy. Dzieło Konie nad morzem stanowi przykład takiej realizacji. Nadmor- ski krajobraz jest tłem dla grupy postaci, w szczególności koni i nagich mężczyzn, wychodzących z kąpieli. Zmysłowy nastrój płótna wprowadza nas w symbiotyczną relację między zwierzę- tami a ludźmi, w idealistycznej aurze relaksu.

Hiroyuki Matsuishi (ur. 1965)

Africa Tanzania [nazwy 4 rezerwatów przyrody w Afryce; ochrona zwierząt żyjących na kontynencie afrykańskim], 1997, O (offset), sygn. p.d.: Design: Hiroyuki Matsuishi, MNP Plo 9031

Jacques Laurent Agasse (1767–1849)

Leżący pies, 1834 (?), olej, papier na pł., sygn. nieczytelna, MNP Mo 302

Tadeusz Jodłowski (1925–2015)

Cyrk (lwie głowy i kociak), 1971, offset barwny, sygn. l.d.: T. JODŁOWSKI, MNP Pl 4781

Wojciech Kossak, (1856/7–1942)

Studium głowy konia, 1932, olej na tekturze, sygn. p.d.: Wojciech Kossak / 1932, MNP Mp 761

PLAKAT: ZOO REKLAMA I AKTYWIZM

MONTAŻ WYSTAWY